آشنایی با بازارهای مالی و سرمایه

بازار مالی یا (Financial Market) یک اصطلاح جهانی است که برای طیف وسیعی از بازارها استفاده می‌شود. هر نوع بازاری که در آن تجارتی صورت می‌گیرد، یک بازار مالی محسوب می‌شود؛ بازارهایی همچون بازار بورس اوراق بهادار، بازار ارز، فلزات و مشتقات و سایر بازارهای مشابه در گروه بازارهای مالی قرار می‌گیرند.

طرز کار بازارهای مالی به این صورت است که با ایجاد یک سیستم تبادلاتی باز و منظم، به افراد، شرکت‌ها و کارخانه‌ها این امکان را می‌دهند که به سرمایه موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند. بازارهای مالی تأثیر بسیار مهمی بر عملکرد صحیح اقتصادهای سرمایه‌داری می‌گذارند.

تعریف بازار مالی

برای تعریف بازارهای مالی می‌توان گفت بازار مالی، مکانیزم یا بازاری است که افراد، شرکت‌ها، مؤسسات و … می‌توانند اوراق بهادار، کالا و سایر دارایی‌های قابل معامله را با قیمتی که توسط اصول اقتصادی عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، با یکدیگر مبادله کنند.

درواقع بازارهای مالی بازارهایی هستند که در آن‌ها انواع دارایی‌های مالی تبادل می‌شود. دارایی‌های مالی نیز شامل انواع سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش مالی آن‌ها به سرمایه و ارزش تولیدات یا خدمات ارائه‌شده توسط سازمان‌ها یا شرکت‌های توزیع‌کننده آن‌ها بستگی دارد. تفاوت دارایی‌های مالی با دارایی‌های واقعی در ماهیت غیر فیزیکی آن‌هاست. ازجمله دارایی‌های واقعی می‌توان به اتومبیل، املاک، طلا و… اشاره کرد درحالی‌که دارایی‌های مالی به‌صورت اوراق قرضه، اوراق مشارکت و… وجود دارند.

امروزه یکی از موفقیت‌آمیزترین روش‌های سرمایه‌گذاری، خرید دارایی‌های مالی است. کارشناسان بازارهای مالی معتقدند که دارایی‌های واقعی بیشتر جنبه مصرفی دارند و مناسب پس‌انداز و سرمایه‌گذاری نیستند.

ازجمله رایج‌ترین دارایی‌های مالی می‌توان به سپرده‌های سرمایه‌گذاری در بانک‌ها، طرح‌های بازنشستگی که توسط صندوق‌های بازنشستگی ارائه می‌شود، انواع بیمه‌نامه‌های شرکت‌های بیمه، اوراق بهادار قابل دادوستد در بورس که توسط کارگزاری‌های معتبر خریدوفروش می‌شود و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.

همچنین بخوانید : معامله در بورس کالا چه مزایایی دارد؟

انواع بازار مالی

همان‌طور که گفتیم بازارهای مالی قطب اصلی اقتصاد همه جوامع هستند. در کشور ما انواع مختلفی از بازار وجود دارد که افراد، شرکت‌ها، سازمان‌ها و… بر اساس اهداف اقتصادی خود از امکانات بی‌شمار این بازارها بهره می‌برند. به‌طورکلی می‌توان بازارهای مالی داخل کشور را به انواع زیر تقسیم‌بندی کرد:

• بازار کالا و خدمات

بازار کالا و خدمات ازجمله بازارهای است که گستردگی بسیار زیادی دارد. در بازار کالا و خدمات میزان عرضه و تقاضا، تعیین‌کننده ارزش تولیدات و خدمات است.

• بازار پول و ارز

بازار پول و ارز از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. به‌طورکلی تمامی بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری و سایر ارگان‌هایی که در آن‌ها معامله ابزارهای مالی انجام می‌شود، از بخش‌های مهم بازار پول و ارز می‌باشند. بسیاری از افراد، شرکت‌ها یا ارگان‌هایی که دارای نقدینگی مازاد هستند می‌توانند به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم و به شکل کوتاه‌مدت یا میان‌مدت در این بازارهای مالی سرمایه‌گذاری کنند.

• بازار سرمایه

یکی دیگر از بازارهای مهم، بازار سرمایه است. بازار سرمایه از تنوع ابزاری گسترده‌ای برخوردار است. به‌طورکلی سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق مشارکت و… جز ابزارهای تأمین مالی این بازار محسوب می‌شوند.

• بازار بورس اوراق بهادار تهران

بازار بورس اوراق بهادار تهران مکانی است که در آن افراد، شرکت‌ها و ارگان‌های مختلف می‌توانند سهام سازمان‌ها یا شرکت‌های دیگر خریدوفروش کرده و از سودی که به این معاملات تعلق می‌گیرد بهره ببرند.

• بازار بورس آتی سکه تهران

یکی دیگر از بازار های مالی کشور ما بازار بورس آتی سکه تهران می‌باشد. معاملات در این بازار به ترتیب است که شرکت‌کنندگان مبلغی را تحت عنوان وجه تضمین به پرداخت کرده و پس‌ازآن اقدام به خریدوفروش و تبادلات مالی می‌نمایند.

همچنین بخوانید : منظور از تحلیل تکنیکال بورس چیست؟

بازارهای مالی بین‌المللی

بازارهای مالی بین‌المللی همانند بازارهای مالی داخل کشور ما در حال گسترش و پیشرفت می‌باشند. به‌طورکلی در بازارهای مالی جهانی نیز انواع سهام، اوراق قرضه، انواع ارز، کالاها، ابزار مشتقه و… مبادله می‌شود.

مهم‌ترین ویژگی بازارهای مالی بین‌المللی تحرک بالای سرمایه در آن‌هاست. درواقع بازارهای مالی جهانی انتقال پول را در سطح دنیا آسان‌تر می‌کنند.

بازارهای مالی بین‌المللی به ۵ دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱- بازار ارز

۲- بازار اوراق قرضه بین‌المللی

۳- بازار سهام بین‌المللی

۴- بازار بین‌المللی پول

۵- بازار اعتبار بین‌المللی

بازار بین‌المللی پول محلی برای مبادله ابزار مالی کوتاه‌مدت است و در بازار بین‌المللی سهام ابزار مالی بلندمدت مبادله می‌شود.

همان‌طور که گفتیم مهم‌ترین ویژگی این بازارهای تحرک بالای سرمایه است. در بازارهای مالی بین‌المللی ابزارهای مختلفی برای پوشش میزان ریسک وجود دارد که استفاده از هرکدام از آن‌ها نیازمند فراگیری دانش تخصصی و ارتقای مهارت‌های معامله‌گری می‌باشد.